W XXI wieku lotniskowce pozostają symbolem potęgi morskiej. Te potężne okręty stanowią mobilne platformy lotnicze, zdolne do projekcji siły na całym świecie. Wśród nich wyróżniają się dwa brytyjskie lotniskowce typu Queen Elizabeth, będące nie tylko największymi jednostkami w historii Royal Navy, ale i jednymi z najnowocześniejszych na świecie.
Geneza i budowa lotniskowców typu Queen Elizabeth
Koncepcja budowy lotniskowców typu Queen Elizabeth narodziła się w 2003 roku. Wówczas brytyjski rząd ogłosił plan budowy dwóch nowych lotniskowców, które miały zastąpić starsze jednostki typu Invincible. Głównym celem projektu było stworzenie nowoczesnych platform lotniczych, zdolnych do projekcji siły na całym świecie.
Budowa
Budowa lotniskowców typu Queen Elizabeth rozpoczęła się w 2009 roku. Okręty te budowano metodą blokową, z 52 prefabrykowanych modułów. Moduły były wykonywane w siedmiu stoczniach na terenie Wielkiej Brytanii, a następnie transportowane drogą morską i scalane w suchym doku numer 1 stoczni Babcock Marine w Rosyth.
Pierwsza jednostka, HMS Queen Elizabeth, została zwodowana w 2014 roku i weszła do służby w 2017 roku. Druga, HMS Prince of Wales, została zwodowana w 2017 roku i weszła do służby w 2019 roku.
Budowa lotniskowców typu Queen Elizabeth nie obyła się bez wyzwań. Jednym z nich było opóźnienie w dostawie pierwszego modułu, co spowodowało przesunięcie harmonogramu budowy. Innym wyzwaniem było zintegrowanie różnych systemów okrętowych, co wymagało ścisłej współpracy przy często niestandardowych rozwiązaniach.
Charakterystyka techniczna lotniskowców typu Queen Elizabeth
Wymiary
- Długość: 280 metrów
- Szerokość: 73 metry
- Wyporność: 65 000 ton
Napęd
- System CODLAG (Combined Diesel and Gas)
- 2 silniki turbinowe Rolls-Royce Marine Trent MT30
- 4 silniki elektryczne GE Power Conversion o łącznej mocy 80 000 kW
- Prędkość maksymalna: ponad 26 węzłów
- Łączny zapas paliwa 9450 ton
Wyposażenie
- pas startowy zakończony 13-stopniową rampą tzw. ski jump
- katapulta elektromagnetyczna
- hangar o powierzchni 4830 metrów kwadratowych
- 2 windy lotnicze mieszczące po 2 samoloty F-35B każda
- 2 stacje uzbrojenia
- Systemy obrony przeciwlotniczej: Phalanx CIWS oraz Seahawk Mk.2
- System obrony przeciwtorpedowej SSTD-2170
- Radary o zasięgu do 400km
- Skomputeryzowane systemy zarządzania i dowodzenia walką
Samoloty i śmigłowce
- Do 40 samolotów i śmigłowców, w tym:
- Myśliwce F-35B Lightning II
- Śmigłowce Merlin w wariantach wczesnego ostrzegania oraz przeciwpodwodnych
- Bezzałogowe statki powietrzne
Inne
- Szpital z 8 łóżkami
- Sala operacyjna
- Zaplecze rekreacyjne dla załogi w tym kino i sale fitness
Wyposażenie i możliwości
Okręty te mogą przenosić do 40 samolotów i śmigłowców, w tym myśliwce F-35B Lightning II, śmigłowce Merlin oraz bezzałogowe statki powietrzne. Posiadają dwa pasy startowe o długości 244 metrów i szerokości 73 metry, a także hangary o powierzchni 9 000 metrów kwadratowych.
Koszt
Całkowity koszt budowy obu lotniskowców wyniósł około 6 miliardów funtów. Był to jeden z najdroższych projektów wojskowych w historii Wielkiej Brytanii. W trakcie procesu projektowania istniały także plany dostosowania lotniskowców do obsługi samolotów F-35C, które wymagają katapult parowych oraz systemu tzw. aerofiniszera ułatwiającego zatrzymanie się po lądowaniu. Ostatecznie jednak zdecydowano się na lżejszy wariant z możliwością STOVL, czyli krótkiego startu i pionowego lądowania.
Służba i znaczenie lotniskowców Queen Elizabeth
Lotniskowce typu Queen Elizabeth są wykorzystywane do realizacji różnych zadań, w tym:
- Zapewnianie bezpieczeństwa morskiego
- Udzielanie wsparcia humanitarnego
- Udział w operacjach militarnych
Stanowią one kluczowy element brytyjskiej strategii obronnej oraz projekcji siły i symbolizują jej globalne zaangażowanie.
Kontrowersje
Budowa i eksploatacja lotniskowców typu Queen Elizabeth nie obyły się bez kontrowersji. Niektórzy krytycy kwestionowali ich koszt i sensowność w dobie nowoczesnych środków przeciwokrętowych, argumenty te są jednak w ostatnich latach mocno kwestionowane, gdyż grupa bojowa lotniskowca składa się z wielu okrętów, które posiadają naprawdę potężne uzbrojenie przeciwlotnicze oraz przeciwrakietowe różnych szczebli.
Inni zwracali uwagę na problemy techniczne, które napotkano podczas budowy. Jednak ostatecznie problemy zażegnano.
Jednakże lotniskowce te stanowią niewątpliwie imponujący atut Royal Navy. Ich potęga i możliwości dają Wielkiej Brytanii znaczący głos w globalnej polityce i bezpieczeństwie.
Przyszłość lotniskowców typu Queen Elizabeth
Planowane jest, aby lotniskowce typu Queen Elizabeth służyły w Royal Navy do co najmniej 2050 roku. W tym czasie zostaną one prawdopodobnie zmodernizowane, aby dostosować je do nowych wyzwań i technologii.
Lotniskowce typu Queen Elizabeth to imponujące okręty, które stanowią symbol brytyjskiej potęgi morskiej. Ich znaczenie dla bezpieczeństwa i pozycji Wielkiej Brytanii na świecie jest nie do przecenienia.
Wzmocnienie pozycji Wielkiej Brytanii
Lotniskowce typu Queen Elizabeth znacząco wzmacniają pozycję Wielkiej Brytanii na arenie międzynarodowej. Stanowią one wyraźny sygnał o jej globalnych ambicjach i zdolności do samodzielnego działania. Dzięki nim Wielka Brytania może:
- Chronić swoje interesy narodowe
- Wspierać sojuszników
- Odgrywać znaczącą rolę w rozwiązywaniu konfliktów międzynarodowych
Zwiększenie bezpieczeństwa międzynarodowego
Lotniskowce typu Queen Elizabeth mogą również przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa międzynarodowego. Stanowią one potężny czynnik odstraszający potencjalnych agresorów i mogą być wykorzystywane do:
- Zwalczania piractwa
- Przeprowadzania operacji humanitarnych
- Zapewniania bezpieczeństwa szlaków żeglugowych
Ciekawostki
- Lotniskowce typu Queen Elizabeth są największymi okrętami wojennymi w historii Royal Navy.
- Mogą one pomieścić do 1600 osób, w tym załogę i personel lotniczy. Liczba ta może w razie konieczności być jeszcze wyższa.
- Okręty te są wyposażone w systemy oszczędzania energii, co pozwala im zmniejszyć zużycie paliwa o 20%.
- Lotniskowce typu Queen Elizabeth są przystosowane do operowania w różnych warunkach klimatycznych, od arktycznych do tropikalnych.
Zobacz też: Czołg Challenger 2 – brytyjski pancerny potwór
fot.: commons.wikimedia.org
