Układ zapłonowy to jeden z kluczowych elementów każdego benzynowego silnika. Od jego sprawności zależy nie tylko płynna praca jednostki napędowej, ale również jej moc, zużycie paliwa i emisja spalin. W tym artykule przyjrzymy się bliżej budowie układu zapłonowego, jego najczęstszym problemom oraz sposobom ich rozwiązania.
Budowa układu zapłonowego
Podstawowe elementy układu zapłonowego to:
- Akumulator – źródło zasilania całego układu.
- Cewka zapłonowa – transformator, który podwyższa napięcie z akumulatora do wartości wystarczającej do wytworzenia iskry na świecy zapłonowej.
- Przewody zapłonowe – przewody wysokiego napięcia, które transportują prąd z cewki zapłonowej do świec.
- Świece zapłonowe – elementy, które generują iskrę zapalającą mieszankę paliwowo-powietrzną w cylindrze.
- Rozdzielacz zapłonu (w starszych konstrukcjach) – element mechaniczny, który odpowiada za odpowiednią kolejność zapłonu w poszczególnych cylindrach.
- Moduł zapłonu (w nowszych konstrukcjach) – elektroniczny układ sterujący pracą cewek zapłonowych.
Zasada działania
1. Gromadzenie energii: Prąd z akumulatora przepływa przez uzwojenie pierwotne cewki zapłonowej.
2. Wzrost napięcia: W momencie przerwania przepływu prądu w uzwojeniu pierwotnym, w uzwojeniu wtórnym cewki indukuje się napięcie o wartości rzędu kilkunastu tysięcy wolt.
3. Przeskok iskry: Wysokie napięcie z cewki zapłonowej jest przesyłane przewodami do świec zapłonowych. Na elektrodach świecy następuje przeskok iskry, która zapala mieszankę paliwowo-powietrzną w cylindrze.
4. Sterowanie zapłonem: W zależności od konstrukcji samochodu, za sterowanie momentem zapłonu odpowiada rozdzielacz zapłonu (w starszych modelach) lub moduł zapłonu (w nowszych modelach).
Najczęstsze problemy z układem zapłonowym
- Usterki cewek zapłonowych: Mogą objawiać się trudnościami z rozruchem silnika, brakiem mocy, szarpaniem podczas jazdy lub nierówną pracą silnika.
- Uszkodzenie przewodów zapłonowych: Może prowadzić do przebicia prądu, co objawia się słabą iskrą na świecach lub jej brakiem.
- Zużycie świec zapłonowych: Z czasem elektrody świec ulegają zużyciu, co powoduje osłabienie iskry i pogorszenie pracy silnika. Typowe objawy to problemy z rozruchem, szarpanie podczas jazdy, zwiększenie zużycia paliwa i emisji spalin.
- Awaria rozdzielacza zapłonu (w starszych modelach): Może powodować problemy z zapłonem w poszczególnych cylindrach, co objawia się nierówną pracą silnika, spadkiem mocy i głośną pracą.
- Usterki modułu zapłonu (w nowszych modelach): Mogą powodować różne problemy z pracą silnika, w zależności od rodzaju usterki. Typowe objawy to trudności z rozruchem, szarpanie podczas jazdy, nierówna praca silnika, spadek mocy i kontrolka check engine.
Diagnostyka i naprawa
W przypadku podejrzenia problemów z układem zapłonowym, należy przeprowadzić diagnostykę. Można to zrobić samodzielnie, za pomocą podstawowych narzędzi, lub w warsztacie samochodowym.
Diagnostyka samodzielna:
- Sprawdzenie świec zapłonowych: Wykręcić świece i sprawdzić ich stan. Elektrody powinny być czyste i nieuszkodzone.
- Sprawdzenie przewodów zapłonowych: Sprawdzić, czy przewody nie są uszkodzone lub pęknięte. Można również użyć testera do sprawdzenia przewodów wysokiego napięcia.
- Sprawdzenie cewki zapłonowej: Wymiana cewki zapłonowej jest zazwyczaj dość prosta i można ją wykonać samodzielnie.
Naprawa w warsztacie:
W przypadku bardziej skomplikowanych usterek, takich jak awaria rozdzielacza zapłonu lub modułu zapłonu, konieczna będzie wizyta w warsztacie samochodowym. Mechanik dysponuje odpowiednią wiedzą i narzędziami do diagnostyki i naprawy tych elementów.
Zapobieganie problemom
Aby uniknąć problemów z układem zapłonowym, należy:
- Regularnie sprawdzać i wymieniać świece zapłonowe zgodnie z zaleceniami producenta.
- Okresowo sprawdzać stan przewodów zapłonowych.
- W razie potrzeby wymieniać cewkę zapłonową.
- Używać dobrej jakości paliwa.
- Unikać przeciążania silnika.
Zobacz też: Jak wymienić świece zapłonowe? Poradnik krok po kroku
fot.: freepik.com
